ใบตราส่งสินค้าเป็นเอกสารที่ผู้รับสินค้าขนส่งสินค้าออกให้กับผู้ส่งสินค้าเพื่อแสดงว่าได้มีการรับสินค้าเพื่อนำส่งไปยังจุดหมายปลายทางที่ผู้ส่งสินค้ากำหนด

• ใบตราส่งสินค้าทางทะเล เรียกว่า Ocean Bill Of Lading
• ใบตราส่งสินค้าทางอากาศ เรียกว่า Air Way Bill
• ใบตราส่งสินค้าทางรถไฟ เรียกว่า Rail Way Bill

ในบทความนี้เราจะอธิบายถึงความสำคัญของ ใบตราส่งสินค้าทางทะเล หรือเรียกสั้นๆว่า บีแอล (B/L) ตามหลักการอธิบายไว้ว่า

• B/L เป็นสัญญาระหว่างผู้รับขนส่งสินค้าและผู้ส่งสินค้า ว่าจะส่งสินค้าไปให้ผู้รับตามเงื่อนไขที่ระบุตามด้านหลังของ B/L
• ผู้รับขนส่งสินค้าจะออก B/Lให้กับผู้ส่งสินค้าก็ต่อเมื่อได้รับสินค้านั้นไว้แล้ว
• B/L เป็นเอกสารแสดงกรรมสิทธิ์ในสินค้าที่ขนส่ง นำไปยื่นขอรับสินค้ากับผู้รับขนส่งสินค้าที่ปลายทาง

ใบตราส่งสินค้าทางทะเล สามารถใช้ร่วมกับการขนส่งต่อเนื่องหลายรูปแบบ เช่น ขนส่งทางทะเลและขนส่งทางรถไฟ เรียกว่า Multimodal Transport Document หรือ Combine Transportation Bill Of Lading

ประเภทของใบตราส่งสินค้า

CLEAN B/L ใบตราส่งสินค้าที่ผู้รับทำการขนส่งสินค้าไม่ได้ระบุถึงความบกพร่องในตัวสินค้าหรือความบกพร่องในการบรรจุหีบห่อ

Non – NEGOTIABLE หรือ STRAIGHT B/L ใบตราส่งสินค้าที่ให้รับสินค้าที่ทำการจัดส่งได้เฉพาะผู้รับใบตราส่งสินค้าเท่านั้นไม่สามารถโอนให้แก่ผู้หนึ่งผู้ใดได้

• SEA WAYBILL จัดเป็น Non – Negotiable คือไม่สามารถโอนกรรมสิทธิ์สินค้าให้กับผู้อื่นได้ เพราะไม่ใช่เอกสารสิทธิ์ ผู้รับใบตราส่งจึงไม่จำเป็นต้องนำต้นฉบับ SEA WAYBILL มามอบให้กับผู้รับขนส่งที่ปลายทางเพื่อรับสินค้าแต่อย่างใด เพียงแต่ต้องพิสูจน์ว่าตนเป็นผู้รับสินค้ากับบริษัทขนส่งก็เพียงพอแล้ว
• SURRENDERED B/L เป็น Non – negotiable ด้วยเหมือนกัน เราสามารถเรียกอีกอย่างว่า TELEX RELEASE คือการใช้สำเนา B/L มามอบให้กับผู้รับขนส่งปลายทางเช่นเดียวกับ SEA WAYBILL แต่ในการทำ SURRENDERED B/L นั้น ผู้ส่งสินค้าจะต้องนำต้นฉบับ/ORIGINAL BILL OF LADING ที่ได้จากผู้รับขนส่งที่ต้นทาง ประทับตราและเซ็นกำกับที่ด้านหลังของ ORIGINAL BILL OF LADING แล้วจึงส่งกลับคืนไปให้ผู้รับขนส่ง ซึ่งทางผู้รับขนส่งเมื่อได้รับแจ้งว่าทำการทำ SURRENDERED B/L แล้ว ก็จะทำการปล่อยสินค้าที่ปลายทางโดยใช้สำเนา BILL OF LADING
• ORDER B/L ใบตราส่งสินค้าที่จะส่งมอบสินค้าตามคำสั่งของผู้จัดส่งสินค้า หรือบางครั้งอาจมีการสลักหลังเพื่อทำการโอนสิทธิ์ในตัวสินค้าต่อไป
• ORDER NOTIFY B/L เหมือนใบตราส่งสินค้าแบบ ORDER B/L แต่จะมีข้อแตกต่างที่ผู้รับจัดส่งสินค้าปลายทางจะแจ้งให้ผู้รับสินค้าที่ปลายทางรับทราบการมาถึงของสินค้าแต่ไม่ได้แสดงถึงสิทธิในสินค้า ซึ่งใบตราส่งสินค้าชนิดนี้มีหลายแบบ

               – THROUGH B/L ใบตราส่งสินค้าที่ผู้รับส่งสินค้าทำการจัดส่งทั้งทางบกและทางทะเลซึ่งจะระบุถึงเส้นทางการขนส่งไว้ทั้งหมด และผู้รับจัดส่งสินค้าต้นทางคนแรกจะเป็นผู้ที่ออกใบตราส่งสินค้า

               – RECEIVED FOR SHIPMENT B/L ใบตราส่งสินค้าที่แสดงไว้ซึ่งการรับสินค้าที่จะทำการจัดส่ง ซึ่งไม่ระบุไว้ชัดแจ้งว่าจะจัดส่งสินค้าไปกับเรือลำใด

               – SHIPPED ON BOARD B/L ใบตราส่งสินค้าที่แสดงว่าสินค้าที่ทำการจัดส่งได้ขึ้นเรือแล้ว

               – CHARTER PARTY B/L ใบตราส่งสินค้าที่ผู้รับจัดส่งสินค้าเช่าเรือของผู้อื่นเพื่อทำการจัดส่งสินค้า